Dünyanın “Kökler” yazarı olarak tanıdığı Alex Haley, 10 Şubat 1992 günü, her insanın ilahî yazgısı olan ölümü tatmıştır.
1922 yılında doğdu. Kendisinden üç yaş küçük olan şehîd Malcolm X’in en yakın çocukluk arkadaşı idi. Kendisini uyuşturucu ve esrara alıştıran da Malcolm’dur. O, Malcolm X’e her zaman “Kızıl Malcolm” diye hitap ederdi. Malcolm X’in yüzündeki siyahlık, kızıla çalar renkte olduğundan, O’nunla hep “Sen aslında bizden değilsin gibime geliyor” diye takılırdı.
Alex Haley, Malcolm X hapiste olduğu yıllarda, bir fuhuş dergisi olan “Playboy”da röportajcı olarak çalışıyordu. Ayrıca denizcilik ve aşçılık işinde de çalıştı. Babası ise O’nun yazar olmasını istiyordu.
Malcolm hapisten dîn değiştirmiş olarak çıktıktan sonra da kendisi ile görüşemedi. Bir keresinde Malcolm X’in hayranlarından ve aynı zamanda Alex Haley’in tanışlarından biri, O’nu, Malcolm X’in bir konferansına dâvet etti. Tabiî Alex Haley, Malcolm X’in kim olduğunu bilmiyordu. Çünkü Malcolm’un soyadı “Little” idi ve hapiste iken “X” olarak değiştirmişti. Alex Haley teklifi reddetmeyerek konferansa gitti.
Önce Elijah Muhammed konuştu. Malcolm X’in kürsüye çıkışı ile doğal olarak Alex Haley’de büyük bir şaşkınlık oluşur. Çünkü takdim edilen ve kürsüye çıkan kişi, O’nun çocukluğundaki en yakın arkadaşı Malcolm idi. Kendi kendine, “Bu bizim Malcolm değil mi Allâh aşkına? Bu eroinci ve hırsızın bu saygın dînî yerde ne işi var? Üstelik bir de konuşacak” diye sayıkladığını, eserlerinde anlatır.
Alex Haley, “Kökler” ve “Malcolm X’in Biyografisi” adlı eserleriyle tanınır. “Kökler” adlı belgesel romanı 1977 yılında Pulitzer Ödülü’nü kazandı. Televizyonda da belgesel film olarak gösterilen bu yapıtı, sadece ABD’de 130 milyon kişi tarafından izlenirken, Avrupa televizyon tarihinin en çok izlenen programı olarak rekor kırdı.
YERYÜZÜ DERGİSİ
SAYI 15
ŞUBAT 1992
