Fas’ta bulunan 300 bin yıllık insan iskeletinin bize öğrettikleri

Fas’ta, bizim türümüz homo sapiens’e ait 300.000 yıllık kemiklerin bulunması, bugüne kadar bildiğimiz birçok şeyi değiştirdi.

 

 

     Fas’ta, bizim türümüz homo sapiens’e ait 300.000 yıllık kemiklerin bulunması, bugüne kadar bildiğimiz birçok şeyi değiştirdi.

     Arkeologların insan türünün 200.000 yıl önce ortaya çıktığını düşünmesi nedeniyle, daha önce Fas’ta bulunan eski aletlerin modern insanlardan önceki türler tarafından yapıldığı düşünülüyordu. Fakat Cebel İğud’daki bulgular, bunların o dönemde yaşayan modern insanlardan kaldıklarını anlamamızı sağladı.

     Bu keşifle beraber daha önce doğru olarak kabul ettiğimiz birçok şey de değişti.

     ► Modern insanın tarihi 100.000 yıl geriye çekildi

     İlk modern insanın bilinenden 100.000 yıl daha önce ortaya çıktığı anlaşıldı. Bugüne kadar türümüze ait ilk fosiller Etiyopya’nın Omo Kibiş bölgesinde bulunmuştu ve 195.000 yıl öncesine tarihleniyordu.

     ► Modern insan Afrika’nın çeşitli noktalarında evrimleşti

     Yeni bulgulara göre insanın evrimi, Afrika kıtasının çeşitli noktalarından eşzamanlı olarak gerçekleşti. İnsanların, Afrika kıtası çapında zamana yayılan bir evrim süreci geçirdiği anlaşıldı. İlk modern insanların 200.000 yıl önce Doğu Afrika’da ansızın ortaya çıktığı düşünülüyordu. Benzer bulgular Afrika’nın farklı yerlerindeki 300.000 yıllık birçok mağarada var. Dolayısıyla homo sapiens sadece Doğu Afrika’da değil, Afrika’nın farklı bölgelerinde evrimleşti. Prof. Chris Stringe, “Artık insanlığın tek bir beşiği olduğu düşüncesinden vazgeçmemiz lazım” diyor. İnsanların Doğu Afrika’da “insanlığın beşiği” olarak tanımlanan tek bir noktadan dünyaya yayıldığı fikri yeni araştırmaya göre artık geçerli değil.

     ► Kafataslarımız neredeyse hiç değişmemiş

     Bulunan 300.000 yıllık homo sapiens kafatasları, modern insanlarınkiyle neredeyse aynı çıktı. Kafataslarının günümüzdeki insanlardan farkı, biraz daha çıkık kaş çıkıntıları ve biraz daha küçük beyin hacmi. Arkaik görünümlü kraniyum, beyin biçiminin ve muhtemelen işlevinin homo sapiens soyunda geliştiğini gösteriyor.

     ► En başından beri taş alet yapabiliyor ve ateş kullanabiliyorduk

     Bu insanlar taştan aletler yapıyor ve ateşi kullanmayı biliyordu. Yani bu insanlar hem modern insanlar gibi görünüyor hem de modern insanlar gibi davranıyordu.

     ► Bol bol gazel eti tüketiyorlardı

     Türümüze ait bilinen eski örnek olan bu homo sapiens bireyler, bol bol gazel, arasıra antilop, zebra ve benzeri av hayvanları ile, mevsimsel olarak devekuşu yumurtası tüketiyorlardı.

     ► Fas’taki homo sapiens bireyler doğrudan atamız olmayabilir

     Fas, Cebel İğud’da bulunan yeni fosillerin homo sapiens olarak tanımlanması, onların bizim doğrudan atamız olduğu anlamına gelmiyor. Bu eski insanlar, Sahra Çölü yaklaşık 330.000 ila 300.000 yıl önce yeşilken, Afrika’ya yayılmış geniş, melez bir nüfûsun parçasıydı; daha sonra modern insanlara evrilen bir grup olarak gelişti.

     ► Homo sapiens, homo naledi ile aynı dönemde yaşadı

     Güney Afrika’da yeni keşfedilen ve 250.000 yaşında olduğu belirlenen insan türü homo naledi’nin, homo sapienslerle aynı dönemde yaşadığı kesinleşti. Daha önce bizim türümüz homo sapiens’in, neandertaller ve denisovalılar ile aynı dönemde yaşadığı ve cinsel ilişkiye girerek gen alışverişinde bulunduğu biliniyordu.

     Erman Ertuğrul

     ARKEOFİLİ

     10 HAZİRAN 2017