Bilim insanları, kanser tedavisinde kullanılan etken maddeleri içeren yumurta verebilen, genetiğiyle oynanmış tavuklar yetiştirdi.
İskoç bilim insanları, bazı kanser türleri ve eklem iltihaplanmalarıyla mücadelede kullanılabilecek ilaçlar yumurtlayabilen, genetiğiyle oynanmış tavuklar üretti. Sözkonusu ilaçların üretimi, ilaç şirketlerinin şu anda yaptıklarına kıyasla 10 ilâ 100 kat daha ucuz. Uzmanlar, tavukların yumurtlamasıyla ilaç üretiminin ticarî boyutlarda yapılabileceğine inanıyor.
İskoçya’nın Edinburgh (Dùn Èideann) şehrindeki Roslin Teknolojileri’nden Dr. Lissa Herron ve ekibi, insanlarda protein üreten bir geni, tavuk genomunda yumurta beyazını üretmeyi sağlayan DNA koduna eklemeyi başardı. Herron, tavukların çiftliktekilere kıyasla, daha çok acı çekmediklerini veya “şımartılmadıklarını” söyledi. Dr. Lissa Herron, “Çok büyük kümeslerde yaşıyorlar. Yüksek eğitimli teknisyenler tarafından günlük suları ve yemleri veriliyor ve çok rahat bir yaşam sürüyorlar. Tavuklar sadece normal bir şekilde yumurtluyor. Sağlıklarını herhangi bir şekilde etkilemiyor. Sadece yumurtluyorlar” dedi.
Yumurtanın beyazının yüksek miktarda protein içerdiğine işaret eden araştırmacılar, özellikle insanların bağışıklık sistemi için gerekli olan iki proteine odaklandı. Bunlardan birinin, virüs direnci ve kanserle mücadele bakımından güçlü potansiyeli olan IFNalpha2a proteini, diğerinin ise zarar görmüş dokuların kendilerini yenilemesini sağlayan Macrophage-CSF proteini olduğu kaydedildi.
Vücûdun doğal yöntemlerle belirli bir kimyasalı ya da proteini üretmemesinden kaynaklanan hastalıkların sözkonusu etken maddeleri içeren ilaçlarla kontrol altına alınabildiğine, ancak bu tip ilaçları üretmenin yüksek maliyet gerektirdiğine dikkati çeken Dr. Lissa Herron, “Etken maddeyi tavuk yumurtasına aktarmak, ilacı fabrikada üretmeye göre 10 il3a 100 kat daha düşük maliyetli. Dolayısıyla en az 10 kat daha ucuza mal olan bir tedaviden bahsediyoruz” dedi. Bu işlemin tavukların sağlığını herhangi bir şekilde etkilemediğinin altını çizen Herron, tavukların eğitimli teknisyenler tarafından beslendiğini ve yalnızca normal yollardan yumurtladığını ifade etti. En büyük tasarruf, tavuk kümesleri yapmanın maliyetinin, fabrika üretimi ileri derecede steril odalar yapıp, işletmekten daha ucuz olmasından kaynaklanıyor.
Bir doz ilaç etken maddesi üretebilmek için üç tavuk yumurtası gerektiğini ve tavukların yılda 300 yumurta yumurtlayabileceğini belirten bilim insanları, yeterli sayıda genetiği değiştirilmiş tavuk beslenmesi halinde bunun kitlesel ölçekte tedavi için kullanılabileceğini kaydetti. Araştırmacılar, tavukların ürettiği yumurtaların insan tedavisinde kullanılabilmesi için yasal düzenlemeler gerektiğine, bunun da gerçekleşmesinin 10 ilâ 20 yıl alabileceğine dikkati çekti.
Bilim insanları, daha önce genetiğiyle oynanmış keçiler, tavşanlar ve tavukları süt ve yumurtalarında tedavilerde kullanılabilecek proteinler üretebileceklerini göstermişti. Araştırmacılar yeni yaklaşımlarının öncekilere göre daha etkin olduğunu, daha çok üretim yapıldığın ve maliyetin daha düşük olduğunu vurguladılar. Çoğu hastalık, vücûdun doğal yöntemlerle belirli bir kimyasalı ya da proteini üretmemesinden kaynaklanıyor. Bu tür hastalıklar eksik proteinin bulunduğu ilaçlarla denetim altına alınabiliyor. Bu ilaçlar ilaç şirketleri tarafından üretiliyor ve imalatları çok pahalı olabiliyor.
BMC BIOTECHNOLOGY, BBC
28 OCAK 2019
