Ağrı (Ararat) Dağı’nın 4000 m rakımında nesli tükenmekte olan 12 bin yıllık kuzeyli nazuğum isimli kelebek türü görüntülendi. Nesli tükenmekte olan bu kelebek türü en son 50 yıl önce görüntülenmişti.
Ağrı (Ararat) Dağı’nın 4000 m rakımında nesli tükenmekte olan 12 bin yıllık kuzeyli nazuğum isimli kelebek türü görüntülendi. Nesli tükenmekte olan bu kelebek türü en son 50 yıl önce görüntülenmişti.
Son Buzul Çağı’ndan kaldığı bilinen, Kürdistan’da ilk kez 1970 yılında Ağrı Dağı’nın 4000 m rakımında kaydedilen kuzeyli nazuğum isimli kelebek türü, yaklaşık 50 yıl sonra yeniden görüntülendi. Latince ismi “Euphydryas iduna” olan, kalın kenar çizgileri ve beyaz benekleriyle görenleri kendine hayran bırakan kuzeyli nazuğum, dünyada nesli tükenme tehlikesi altına girebilecek canlılar kategorisinde yer alıyor.
Yaygın olarak İskandinavya ülkelerinde yaşayan, ülkemizde ise yalnızca Ağrı Dağı’nın yüksek yamaçlarında bulunduğu düşünülen kelebeğin, Son Buzul Çağı’ndan bugüne kadar burada yaşamını sürdürdüğü biliniyor. Araştırmacıların 4 Ağustos 1970 tarihinde Ağrı Dağı’nın yaklaşık 4000 m yüksekliğinde kaydettiği ve o günden sonra hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamayan kuzeyli nazuğum, 50 yıl sonra doğa korumacı ve kelebek araştırmacısı Süleyman Ekşioğlu ile yaban hayatı uzmanı Emin Yoğurtcuoğlu tarafından tekrar görüntülendi.
Süleyman Ekşioğlu, uzun yıllardır doğa koruma ve kelebeklerle ilgili çalışmalar yaptığını belirterek, özellikle haklarında çok az şey bilinen kelebekleri daha ilgi çekici bulduğunu söyledi. Kuzeyli nazuğumu da bu sebeple araştırmaya karar verdiğini vurgulayan Ekşioğlu, kuşlarla ilgilenen Emin Yoğurtcuoğlu’nun kendisine bu süreçte yardımcı olduğunu ifade etti. Ekşioğlu, 3 günlük bir yolculuğun ardından Yoğurtcuoğlu ile Ağrı Dağı’nın 3800 m yüksekliğine çıktıklarını, kelebeği bularak fotoğrafını çektiklerini anlattı. Hedeflerine ulaşmanın mutluluğunu yaşadıklarını vurgulayan Ekşioğlu, “İlk dakikalar gördüğümüz şeye inanamaz duruma geldik. Daha sonra tabiî bu türün başka bireylerini de gördük. İyi fotoğraflarını çektik” dedi. Ekşioğlu, kelebeğin bundan 12 bin yıl önce, Son Buzul Çağı’nda aşağıya indiğini, buzullar çekilmeye başlandığında da kuzey ikliminin yaşandığı Ağrı Dağı’nın kuzey yamaçlarında kaldığını belirterek, “Normalde kelebeğin doğal yaşam alanı burası değil ama Son Buzul Çağı’nda coğrafyamıza doğru geliyor ve burada kalıntı olarak kalıyor. Gidebileceği de hiçbir yer yok. Ağrı Dağı’nda sıkışmış bir tür” dedi. Kuzeyli nazuğumun soğuk iklimde yaşayan bir tür olduğunu aktaran Ekşioğlu, “Zaten o yüzden Ağrı’nın kuzey yamaçlarında yaşıyor. Bu, bir gösterge tür olabilir. İlerde bununla ilgili yapılacak çalışmalar bize küresel ısınmanın etkisiyle ilgili pekçok bilgi verebilir. Düzenli olarak izlenip küresel ısınmanın üzerinde ne kadar etkisi olup olmadığına bakılması gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu. Kuzeyli nazuğumun soğuk iklimde yaşayan bir tür olduğunu aktaran Ekşioğlu, “Zaten o yüzden Ağrı’nın kuzey yamaçlarında yaşıyor. Bu, bir gösterge tür olabilir. İlerde bununla ilgili yapılacak çalışmalar bize küresel ısınmanın etkisiyle ilgili pekçok bilgi verebilir. Düzenli olarak izlenip küresel ısınmanın üzerinde ne kadar etkisi olup olmadığına bakılması gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.
AJANSLAR
22 EYLÜL 2019
