(*) Arjantin millî futbol takımının geçen bölümde başladığımız tarihsel hikâyesine bu bölümde kaldığımız yerden devam ediyoruz.
■ 1979 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1979 yılındaki Copa América organizasyonu bir önceki uygulamayla oynandı. Evsahibi yoktu. Her takım maçlarını kendi ülkesinde ve rakibin ülkesinde oynayacaktı.
Turnuvaya yine 10 takım katılmıştı ve bunlar aynı takımlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador ve Venezuela.
Takımlar 3’erli halde 3 ayrı gruba ayrıldılar. Çift maçlı puan sistemi devredeydi. Gruplarında ilk sırayı alan takımlar yarıfinale yükselecekti. Peru ise bir önceki turnuvanın şampiyonu olduğu için grup maçlarına dahil olmadan direk yarıfinalden itibaren turnuvaya dahil olacaktı. Yarıfinalden itibaren de maçlar çift maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin B Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Brezilya ve Bolivya’ya karşı mücadele edecekti.
Grup maçlarında 1 galibiyet 1 beraberlik 2 yenilgi alan Arjantin, grup sonuncusu olarak turnuvaya ilk turda veda etti. Grubu lider tamamlayıp yarıfinale yükselen ekip Brezilya oldu.
Yarıfinalde Şili Peru’yu, Paraguay da Brezilya’yı ekledi.
Finali Paraguay ile Şili oynadı ve Paraguay şampiyon oldu.
■ 1982 FIFA COPA MUNDIAL
1982 yılındaki Dünya Kupası organizasyonu İspanya’da düzenlendi.
1982 Dünya Kupası ilk kez 24 ülke ile oynanacaktı. Bu ülkelerin 14’ü Avrupa kıtasından, 6’sı Amerika kıtasından, 2’si Afrika kıtasından, 1’i Asya kıtasından, 1’i de Avustralya kıtasından idi: İspanya, Fransa, İtalya, Avusturya, Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD), Polonya, Çekoslovakya, Macaristan, Yugoslavya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB), Belçika, İngiltere, İskoçya, Kuzey İrlanda, El Salvador, Honduras, Brezilya, Peru, Şili, Arjantin, Kamerun, Cezayir, Kuveyt ve Yeni Zelanda.
1958 Dünya Kupası’nda garip bir uygulamaya imza atarak, kendi millî takım formasıyla değil de, maçın oynandığı İsveç’teki şehrin takımının formasıyla sahaya çıkan Arjantin millî takımı, 1982 Dünya Kupası’nda da garip bir uygulamaya imza attı: Oyuncuların forma sırt numaraları, alfabetik sıraya göre verilmişti.
Bu garip uygulamanın sonucu olarak, dünyadaki her takımın kalecisi 1 sırt numaralı formayı giyerken, Arjantin takımında 1 numaralı formayı orta saha oyuncusu Ardiles giymişti. Arjantin’de, 1’den 22’ye kadar bütün sırt numaraları alfabetik sıraya göre verilmişti. İki kişi hariç: İlla da 10 numaralı formayı giymekte ısrar eden dünya yıldızı Maradona ve illa da 11 numaralı formayı giymek isteyen dünya gol kralı Kempes. Bu iki süper yıldız oyuncu hariç, diğer 20 oyuncunun tamamı soyisimlerinin alfabetik sırasına göre forma numarası almışlardı.
Arjantin millî takımının 1982 Dünya Kupası’ndaki 22 kişilik kadrosunun sırt numaraları şöyleydi: 1 Ardiles (orta saha), 2 Baley (kaleci), 3 Barbas (orta saha), 4 Bertoni (forvet), 5 Calderón (forvet), 6 Díaz (forvet), 7 Fillol (kaleci), 8 Galván (defans), 9 Gallego (orta saha), 10 Maradona (orta saha), 11 Kempes (forvet), 12 Hernández (orta saha), 13 Olarticoechea (orta saha), 14 Olguin (defans), 15 Passarella (defans), 16 Pumpido (kaleci), 17 Santamaría (forvet), 18 Tarantini (defans), 19 Trossero (defans), 20 Valdano (forvet), 21 Valencia (orta saha), 22 van Tuyne (defans).
13 Haziran – 11 Temmuz 1982 tarihleri arasında İspanya’da düzenlenen turnuvada, takımlar 4’erli halde 6 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar bir üst tura yükselecek, orda da takımlar 3’erli halde 4 ayrı gruba ayrılacak, gruplarında lider olanlar yarıfinale çıkacaktı. Yarıfinalden itibaren de maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin 3. Grup’ta yer alıyordu ve grupta Macaristan, Belçika ve El Salvador’a karşı mücadele edecekti.
Gruptaki ilk maçını Belçika’ya karşı oynayan Arjantin, maçı 1 – 0 kaybederek turnuvaya kötü bir başlangıç yaptı.
İkinci maçta rakip Macaristan idi ve Arjantin bu maçı 4 – 1 kazandı. Arjantin’in maçtaki iki golünü Diego Armando Maradona atarken, diğer goller Daniel Ricardo Bertoni ve 1 numaralı sırt numarasıyla oynayan Osvaldo César Ardiles’in ayağından geldi.
Gruptaki son maçında El Salvador ile karşı karşıya gelen Arjantin, bu müsabakayı da 2 – 0 kazanmayı bildi. Goller kaptan Daniel Alberto Passarella (penaltıdan) ve Daniel Ricardo Bertoni’den.
Grup maçları sonunda lider Belçika ile ikinci Arjantin bir üst tura çıkarlarken, üçüncü Macaristan ve tüm maçlarını kaybeden sonuncu El Salvador elendiler.
2. Tur’da C Grubu’na düşen Arjantin’in rakipleri İtalya ve Brezilya idi. 3 takımlı grupta lider olan yarıfinale yükselecek, diğer iki takım turnuvaya veda edecekti.
Arjantin ilk maçını İtalya ile oynadı ve 2 – 1 kaybetti. Maçta Arjantin’in tek golünü kaptan Daniel Alberto Passarella atarken, Arjantinli Américo Rubén Gallego kırmızı kart, Mario Alberto Kempes, Diego Armando Maradona ve Osvaldo César Ardiles de sarı kart gördüler.
Gruptaki “ya tamam ya devam maçında” Brezilya ile karşı karşıya gelen Arjantin, bu maçı da 3 – 1 kaybetti. Arjantin’in tek golünü Ramón Ángel Diaz atarken, Arjantinli yıldız Diego Armando Maradona kırmızı kart, takım kaptanı Daniel Alberto Passarella da sarı kart gördü.
Böylece Arjantin gruptaki her iki maçını da kaybederek turnuvaya veda etti.
■ 1983 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1983 yılındaki Copa América organizasyonu bir önceki uygulamayla oynandı. Evsahibi yoktu. Her takım maçlarını kendi ülkesinde ve rakibin ülkesinde oynayacaktı.
Turnuvaya yine aynı 10 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador ve Venezuela.
Takımlar 3’erli halde 3 ayrı gruba ayrıldılar. Çift maçlı puan sistemi devredeydi. Gruplarında ilk sırayı alan takımlar yarıfinale yükselecekti. Paraguay ise bir önceki turnuvanın şampiyonu olduğu için grup maçlarına dahil olmadan direk yarıfinalden itibaren turnuvaya dahil olacaktı. Yarıfinalden itibaren de maçlar çift maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin B Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Brezilya ve Ekvador’a karşı mücadele edecekti.
Grup maçlarında 1 galibiyet 3 beraberlik alan Arjantin, grup ikincisi olarak turnuvaya ilk turda veda etti. Grubu lider tamamlayıp yarıfinale yükselen ekip Brezilya oldu.
Yarıfinalde Uruguay Peru’yu, Brezilya da Paraguay’ı ekledi.
Finali Uruguay ile Brezilya oynadı ve Uruguay şampiyon oldu.
■ 1986 FIFA COPA MUNDIAL
1986 yılındaki Dünya Kupası organizasyonu Meksika’da düzenlendi.
1986 Dünya Kupası yine 24 ülke ile oynanacaktı. Bu ülkelerin 14’ü Avrupa kıtasından, 6’sı Amerika kıtasından, 2’si Afrika kıtasından, 2’si de Asya kıtasından idi: Meksika, Kanada, Brezilya, Paraguay, Uruguay, Arjantin, Portekiz, İspanya, Fransa, İtalya, Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD), Belçika, İngiltere, İskoçya, Kuzey İrlanda, Danimarka, Polonya, Macaristan, Bulgaristan, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB), Fas, Cezayir, Irak ve Güney Kore.
31 Mayıs – 29 Haziran 1986 tarihleri arasında Meksika’da düzenlenen turnuvada, takımlar 4’erli halde 6 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi dört üçüncüden oluşan 16 takım bir üst tura yükselecek, 2. Tur’dan itibaren maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin A Grubu’nda yer alıyordu ve grupta İtalya, Bulgaristan ve Güney Kore’ye karşı mücadele edecekti.
Gruptaki ilk maçını Güney Kore’ye karşı oynayan Arjantin, sahadan 3 – 1 galip ayrıldı. Arjantin iki golünü Jorge Alberto Francisco Valdano, bir golünü de Oscar Alfredo Ruggeri attı.
Gruptaki ikinci maçında İtalya ile karşılaşan Arjantin, rakibiyle 1 – 1 berabere kaldı. Arjantin’in golünü Diego Armando Maradona kaydetti.
Gruptaki son maçında Arjantin’in rakibi Bulgaristan idi ve Arjantin bu maçı da 2 – 0 kazanmayı başardı. Goller Jorge Alberto Francisco Valdano ve Jorge Luis Burruchaga’dan.
Böylece grubu lider tamamlayan Arjantin, ikinci sıradaki İtalya ve en iyi üçüncüler arasına giren Bulgaristan bir üst tura çıkarken, grup sonuncusu Güney Kore turnuvaya veda etti.
Arjantin’in 2. Tur’daki rakibi komşusu Uruguay idi ve Arjantin bu maçı da Pedro Pablo Pasculli’nin golüyle 1 – 0 kazanarak çeyrekfinale yükseldi.
Çeyrekfinalde Arjantin ile İngiltere rakip olunca, bütün dünya nefesini tutmaya başlamıştı. Zirâ bu iki ülke, iki düşman ülke idiler ve birbirlerine karşı yaptıkları savaş daha yeni bitmişti.
2 Nisan – 20 Haziran 1982 tarihleri arasındaki Falkland Savaşı (İsp. Guerra de las Malvinas; İng. Falklands War), “Amerika” kıt’âsının en güneyinde yaşanan en dehşetli ve unutulmaz sıcak savaştı. Arjantin ile Avrupa ülkesi Büyük Britanya Birleşik Krallığı yani İngiltere arasında yaşanan o savaşın izleri ve acı hatırâları hâlâ dahi silinebilmiş değildi.
2 Nisan 1982’de başlayan, Güney Georgia Adaları’nın işgaliyle genişleyen ve iki ay süren, 20 Haziran’da sona eren savaşta, İngiltere’nin 258, Arjantin’in 649 askeri öldü.
Falkland Adaları (İsp. Islas Malvinas; İng. Falkland Islands), Arjantin’in güneydoğusunda, Atlas Okyanusu üzerinde, Arjantin’in güney toprakları olan Patagonya coğrafyasının Ateş Ülkesi (İsp. Tierra del Fuego) bölgesinin 395 km doğusunda bulunan takımadalar. Bu takımadalar, Doğu Falkland (İsp. Isla Soledad; İng. East Falkland) ve Batı Falkland (İsp. Isla Gran Malvina; İng. West Falkland) olarak adlandırılmış 2 büyük ada ile 776 küçük adadan oluşuyor. Toplam, 778 ada. 12 bin 173 km²’lik bri alanı kaplayan takımadalar üzerinde günümüzde 2 bin 922 kişi yaşıyor. Takımadalar İngiltere’nin işgali altında ve özerk bir yönetime sahip.
Falkland ve Georgia Adaları, İngiltere hâkimiyetinde kalmasına rağmen, Arjantin bu takımadaların kendisine ait olduğu söyleminden vazgeçmiyor ve oraları “İngiliz işgali altında bulunan Arjantin toprakları” olarak kabul ediyor. Ve Arjantin, 1982’deki o yenilginin acısını hâlâ atabilmiş değildi.
Falkland (Malvin) Savaşı, İngiltere ile Arjantin arasındaki anlaşmazlığı çözmedi. Falkland (Malvin) ve Georgia Adaları, İngiltere hâkimiyetinde kalmasına rağmen Arjantin, tarihî söyleminden vazgeçmedi. İki ülke de adalara dair hak iddiâsını ve taleplerini dillendirmeyi bugün de sürdürüyor. (1982 yılındaki Falkland / Malvin Savaşı ve krizi hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için bkz. Gümüş Nehir’in Kıyısındaki Başkentlerin Meydanlarında Haykırdım Sana Olan Sevgimi – 23 ve Gümüş Nehir’in Kıyısındaki Başkentlerin Meydanlarında Haykırdım Sana Olan Sevgimi – 24)
Savaşın en ilginç türevi de, ideolojik terminolojiye kazandırılan teolojik “Tanrı’nın eli” (İngilizce “Hand of God”, İspanyolca “Mano de Dios”) kavramıydı.
Savaşı kazandıktan sonra, İngiliz televizyonları adalarda yaşayan sakinlerin görüşlerini alan yayınlar yaptılar. Falkland (Malvin) Adaları’nda yaşayan İngilizler, “Savaşta bize Tanrı’nın eli yardım etti, Tanrı’nın elini yakından hissettik” diyorlardı. İngiliz televizyonları bunları iştahla yayınlayarak bütün dünyaya izlettirdiler. İngiltere’deki gazeteler de hemen her gün “Tanrı’nın eli” üzerine haberler ve yazılar yazıyorlardı.
İngiliz medyasının bu “Tanrı’nın eli” metaforu Arjantinliler’in kanına çok dokunmuştu. Bunu asla unutmadılar.
Ve tam 4 sene sonra, buna mükemmel bir cevap verdiler. İngilizler’in kendilerine referans yaptıkları “Tanrı’nın eli”, tam 4 sene sonra tokat olup İngilizler’in suratına çarpıyordu.
1986 FIFA Dünya Futbol Şampiyonası, Çeyrekfinal…
Savaştan dört yıl sonra, Meksika’da düzenlenen 1986 Dünya Kupası’nda turnuvanın iki güçlü ve favori takımı olan Arjantin ile İngiltere futbol takımları, çeyrekfinalde karşı karşıya geldiler. 22 Haziran 1986 günü Meksika’nın başkenti Ciudad de México’daki Aztek Stadı’nda oynanan maçta tribünlerde 114 bin 580 biletli seyirci oturuyor, maçı Tunuslu hakem Ali bin Nasır yönetiyordu.
Arjantin, maçı efsane oyuncusu Diego Armando Maradona’nın attığı iki golle 2 – 1 kazandı. Arjantin yarıfinale çıkarken, İngiltere kupadan elendi.
Maçtan sonra Maradona’nın her iki golü de bütün dünya tarafından hayretle izlendi. Birinci gol elle atıldığı için, ikinci gol de ustaca olduğu için.
Maradona ilk golü elle atmıştı. Ama hakem farketmemiş, kafayla attığını zannedip golü vermişti. Maradona’nın ikinci golü ise ustalık işiydi. Tam 7 kişiyi tek başına çalımlayıp, 7 İngiliz oyuncuyu tespih tanesi gibi dizip en sonunda kaleciyi de çalımlayarak yıllarca unutulmayacak muhteşem bir gol atmıştı.
Ancak maçtan sonra Maradona’nın kameralar karşısında yaptığı açıklamada söylediği söz, gollerden daha fazla konuşuldu. 4 yıldır İngilizler’in kullandığı metafora tokat gibi bir cevap vermiş, “ilahî adalet” yerini bulmuştu.
Maçtan sonra kendisine mikrofon uzatan televizyonlar, O’nun elle attığı ilk golü sormuştu. Maradona şu tarihî cevabı verdi: “O el benim elim değildi. Tanrı’nın eliydi.”
Yarıfinalde Arjantin’in rakibi Belçika idi ve Arjantin bu maçı da 2 – 0 kazarak finale yükseldi. Her iki gol de yine Diego Armando Maradona’dan.
Final maçı Arjantin ile Almanya arasında oynanacaktı. Belçika ile Fransa da 3.’lük maçına çıkacaklardı.
Arjantin ile Almanyaa arasında oynanan 1986 Dünya Kupası Finali, 29 Haziran 1986 tarihinde başkent Ciudad de México’daki Aztek Stadı adlı stadda öğle vakti saat 12:00’de başladı. Tribünlerde 114 bin 600 biletli seyircinin izlediği maçta Brezilyalı hakem Romualdo Arppi Filho düdük çalıyordu.
Final maçına takımlar şu kadrolarıyla çıktılar:
ARJANTİN: Nery Pumpido – José Luis Brown – José Luis Cuciuffo, Óscar Ruggeri, Julio Olarticoechea – Ricardo Giusti, Sergio Batista, Diego Maradona (kaptan), Héctor Enrique – Jorge Burruchaga (90. Marcelo Trobbiani), Jorge Valdano
Teknik direktör: Carlos Salvador Bilardo
ALMANYA: Toni Schumacher – Ditmar Jakobs – Thomas Berthold, Karlheinz Förster, Hans-Peter Briegel – Felix Magath (62. Dieter Hoeneß), Lothar Matthäus, Norbert Eder, Andreas Brehme – Karl-Heinz Rummenigge (kaptan), Klaus Allofs (46. Rudi Völler)
Teknik direktör: Franz Anton Beckenbauer
Maçın 23. dakikasında José Luis Brown, Arjantin’i 1 – 0 öne geçirdi ve karşılaşmanın ilk yarısı bu şekilde bitti. İkinci yarıya yine hızlı başlayan Arjantin, 56. dakikada Jorge Alberto Francisco Valdano’nun golüyle durumu 2 – 0 yaptı. Rakip başka bir ülke olsaydı herkes “Tamam, Arjantin bu işi bitirdi” diye düşünürdü, ama futbolu bilenler Almanya’yı da bilirdi ve hakem son düdüğü çalmadan Almanya oyunu bırakmazdı. Oyunun son 20 dakikasında birden şahlanan Almanya, önce 74. dakikada takım kaptanı Karl-Heinz Rummenigge ile skoru 2 – 1 yaptı. Ardından 81. dakikada Rudolf Völler’in golüyle Almanya 2 – 0 geriye düştüğü maçta 2 – 2’lik beraberliği yakaladı. Maçın sonlarına doğru herkes maçın uzatmaya gideceğini tahmin ederken güçlü Arjantin bir kez daha sahneye çıktı ve Jorge Luis Burruchaga, Arjantin’i 3 – 2 öne geçiren golü attı.
Final maçını 3 – 2 kazanan Arjantin, tarihinde ikinci kez “Dünya Futbol Şampiyonu” oldu.
Maçta Arjantin’den takım kaptanı Diego Armando Maradona, Julio Jorge Olarticoechea, Héctor Adolfo Enrique ve kaleci Nery Alberto Pupido, Almanya’dan da Lothar Herbert Matthäus ve Hans-Peter Briegel sarı kart gören oyuncular oldular.
1986 Dünya Kupası’nın Arjantin açısından bir önemi de, Arjantin’in bu turnuvada millî takım formasını son kez değiştirmesi ve günümüzde halen giydikleri formayı giymeye başlamalarıdır.
■ 1987 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1987 yılındaki Copa América organizasyonu dünya şampiyonu Arjantin’de düzenlendi.
Turnuvaya yine aynı 10 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador ve Venezuela.
Takımlar 3’erli halde 3 ayrı gruba ayrıldılar. Çift maçlı puan sistemi devredeydi. Gruplarında ilk sırayı alan takımlar yarıfinale yükselecekti. Uruguay ise bir önceki turnuvanın şampiyonu olduğu için grup maçlarına dahil olmadan direk yarıfinalden itibaren turnuvaya dahil olacaktı. Yarıfinalden itibaren de maçlar çift maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin A Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Peru ve Ekvador’a karşı mücadele edecekti.
Grup maçlarında 1 galibiyet 1 beraberlik alan Arjantin, grup lideri olarak yarıfinale yükseldi.
Yarıfinalde Uruguay Arjantin’i, Şili de Kolonbiya’yı ekledi.
Finali Uruguay ile Şili oynadı ve Uruguay şampiyon oldu.
■ 1989 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1989 yılındaki Copa América organizasyonu Brezilya’da düzenlendi.
Turnuvaya yine aynı 10 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador ve Venezuela.
Takımlar 5’erli halde 2 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar final grubuna yükselecekti. 4 takımın olacağı final grubunu lider tamamlayan takım şampiyon olacaktı. Yani turnuva baştan sona puan sistemine göre oynanıyor, eleminasyon sistemi uygulanmıyordu.
Arjantin B Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Uruguay, Şili, Bolivya ve Ekvador’a karşı mücadele edecekti.
Grup maçları sonunda 2 galibiyet 2 beraberlik alan Arjantin 6 puanla lider, her üçü de 2 galibiyet 2 mağlubiyet alıp 4 puan toplayan Uruguay + 4 averajla ikinci, Şili + 2 averajla üçüncü, Ekvador 0 averajla dördüncü, 2 beraberlik 2 mağlubiyet alan Bolivya da 2 puanla sonuncu olmuştu. Böylece gruptan Arjantin ve Uruguay final grubuna kalırlarken, Şili, Ekvador ve Bolivya turnuvaya veda ettiler.
Final grubunda şu dört takım vardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay ve Brezilya.
Final grubunda oynadığı her üç zor maçı da kazanmayı başaran Brezilya şampiyon oldu. Final grubunu Uruguay ikinci, Arjantin üçüncü, Paraguay sonuncu sırada tamamladı.
■ 1990 FIFA COPA MUNDIAL
1990 yılındaki Dünya Kupası organizasyonu İtalya’da düzenlendi.
1990 Dünya Kupası yine 24 ülke ile oynanacaktı. Bu ülkelerin 14’ü Avrupa kıtasından, 6’sı Amerika kıtasından, 2’si Afrika kıtasından, 2’si de Asya kıtasından idi: İtalya, İspanya, İrlanda, İskoçya, İngiltere, İsveç, Hollanda, Belçika, Almanya, Avusturya, Çekoslovakya, Yugoslavya, Romanya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB), Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kosta Rika, Kolombiya, Brezilya, Uruguay, Arjantin, Kamerun, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Güney Kore.
8 Haziran – 8 Temmuz 1990 tarihleri arasında İtalya’da düzenlenen turnuvada, takımlar 4’erli halde 6 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi dört üçüncüden oluşan 16 takım bir üst tura yükselecek, 2. Tur’dan itibaren maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin B Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Romanya, SSCB ve Kamerun’a karşı mücadele edecekti.
Gruptaki ilk maçını Kamerun’a karşı oynayan Arjantin, Afrika temsilcine 1 – 0 yenilerek turnuvaya kötü bir başlangıç yaptı.
İkinci maçta rakip SSCB idi ve Arjantin maçı 2 – 0 kazanmayı başardı. Goller Pedro Antonio Troglio ve Jorge Luis Burruchaga’dan.
Grubun son maçında Arjantin’in rakibi Romanya idi ve maç 1 – 1 berabere bitti. Arjantin’in golünü Pedro Damián Monzón kaydetti.
Grup maçları sonunda lider Kamerun, ikinci Romanya ve en iyi üçüncüler arasında giren Arjantin bir üst tura çıkarken, SSCB turnuvaya veda etti.
Arjantin’in 2. Tur’daki rakibi komşusu Brezilya idi ve maçı 1 – 0 kazanan Arjantin adını çeyrekfinale yazdırdı. Maçın golü Claudio Paul Caniggia’dan.
Çeyrekfinaldeki rakip ise Yugoslavya idi ve 90 dakika sonunda gol sesi çıkmadı. Maçta 30 dakikalık uzatmaya gidildi ama taraflar yine gol atmayı başaramadılar. 120 dakikası 0 – 0 biten maçta penaltı atışlarına geçildi. Penaltı atışları sonucu 3 – 2 galip gelen Arjantin, yarıfinale yükselen taraf oldu. Arjantin adına José Tiburcio Serrizuela, Jorge Luis Burruchaga ve Gustavo Abel Dezotti kullandıkları penaltı atışlarını gole çevirirken, takım kaptanı Diego Armando Maradona ve Pedro Antonio Troglio kullandıkları penaltıları gol yapamadılar.
Yarıfinalde Arjantin’in rakibi evsahibi İtalya idi. Karşılaşma 1 – 1 berabere bitti. Arjantin’in golünü Claudio Paul Caniggia attı. Maç uzatmaya gitti ama uzatma dakikalarında gol sesi çıkmayınca penaltı atışlarına geçildi. Penaltı atışlarında 4 – 3 galip gelen Arjantin finale yükselen taraf oldu. Arjantin José Tiburcio Serrizuela, Jorge Luis Burruchaga, Julio Jorge Olarticoechea ve kaptan Diego Armando Maradona ile kullandığı tüm penaltıları gole çevirdi. İtalya iki penaltı kaçırmış olduğu için, Arjantin’in beşinci penaltıyı kullanmasına gerek kalmadı.
Böylece Arjantin hem çeyrekfinali hem yarıfinali penaltı atışları sonucu geçmiş, adını finale yazdırmıştı. Finali Arjantin ile Almanya, 3.’lük maçını da İtalya ile İngiltere oynayacaktı.
Tıpkı bir önceki 1986 Dünya Kupası’nda olduğu gibi, 1990 Dünya Kupası’nda da final maçı Arjantin – Almanya arasındaydı. Bir önceki finali Arjantin kazanmıştı. Bakalım Almanya rövanşı alabilecek miydi?
Arjantin ile Almanya arasında oynanan 1990 Dünya Kupası Finali, 8 Temmuz 1990 tarihinde başkent Roma’daki Olimpiyat Stadı’nda akşam vakti saat 20:00’de başladı. Tribünlerde 73 bin 603 biletli seyircinin izlediği maçta Meksikalı hakem Edgardo Enrique Codesal Méndez düdük çalıyordu.
Final maçına takımlar şu kadrolarıyla çıktılar:
ARJANTİN: Sergio Goycochea – Juan Simón – Roberto Néstor Sensini, José Serrizuela, Oscar Ruggeri (46. Pedro Monzón) – Pedro Troglio, Jorge Burruchaga (53. Gabriel Calderón), José Basualdo, Néstor Lorenzo – Gustavo Dezotti, Diego Maradona (kaptan)
Teknik direktör: Carlos Salvador Bilardo
ALMANYA: Bodo Illgner – Klaus Augenthaler – Thomas Berthold (73. Stefan Reuter), Guido Buchwald, Jürgen Kohler, Andreas Brehme – Thomas Häßler, Lothar Matthäus (kaptan), Pierre Littbarski – Jürgen Klinsmann, Rudi Völler
Teknik direktör: Franz Anton Beckenbauer
Oldukça dengeli geçen maçın son 5 dakikasında, 85. dakikasında Almanya bir penaltı kazandı. Kazanılan penaltıyı Andreas Brehme gole çevirdi ve bu golle Almanya maçı 1 – 0 kazanarak dünya şampiyonu oldu.
Arjantin’den Pedro Damián Monzón ve Gustavo Abel Dezotti kırmızı kart görmüş, Arjantin sahada 9 kişi kalmıştı. Arjantin’den Pedro Antonio Troglio ve kaptan Diego Armando Maradona, Almanya’dan da Rudolf Völler sarı kart gören oyuncular oldular.
■ 1991 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1991 yılındaki Copa América organizasyonu Şili’de düzenlendi.
Turnuvaya yine aynı 10 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador ve Venezuela.
Takımlar 5’erli halde 2 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar final grubuna yükselecekti. 4 takımın olacağı final grubunu lider tamamlayan takım şampiyon olacaktı. Yani turnuva baştan sona puan sistemine göre oynanıyor, eleminasyon sistemi uygulanmıyordu.
Arjantin A Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Paraguay, Şili, Peru ve Venezuela’ya karşı mücadele edecekti.
Grupta oynadığı tüm maçları kazanan Arjantin lider ve Şili de ikinci olarak final grubuna kaldılar. Üçüncü Paraguay, dördüncü Peru ve grup sonuncusu Venezuela turnuvaya veda ettiler.
Final grubunda şu dört takım vardı: Arjantin, Şili, Brezilya ve Kolombiya.
Final grubunda Brezilya’yı 3 – 2, Kolombiya’yı 2 – 1 yenip Şili ile 0 – 0 berabere kalan Arjantin şampiyon oldu. Brezilya ikinci, Şili üçüncü, Kolombiya dördüncü oldu.
Arjantinli futbolcu Gabriel Omar Batistuta attığı 6 golle turnuvanın gol kralı oldu.
■ 1993 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1993 yılındaki Copa América organizasyonu Ekvador’da düzenlendi.
Turnuvaya bu sefer 12 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Venezuela, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD).
Takımlar 4’erli halde 3 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi iki üçüncüden oluşan 8 takım çeyrekfinale yükselecekti. Çeyrekfinalden itibaren de maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin C Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Bolivya, Kolombiya ve Meksika’ya karşı mücadele edecekti.
Grubu lider tamamlayan Kolombiya, ikinci Arjantin ve en iyi üçüncüler arasındaki Meksika çeyrekfinale yükselirken, Bolivya turnuvaya veda etti.
Çeyrekfinalde Arjantin’in rakibi Brezilya idi. Normal süresi ve uzatmaları 1 – 1 berabere sona eren maçta penaltı atışları sonucu 6 – 5 galip gelen Arjantin yarıfinale yükseldi.
Yarıfinalde Arjantin’in rakibi Kolombiya idi. Normal süresi ve uzatmaları 0 – 0 berabere sona eren maçta penaltı atışları sonucu aynı şekilde 6 – 5 galip gelen Arjantin finale yükseldi.
Böylece 1990 Dünya Kupası’nda hem çeyrekfinali hem yarıfinali penaltı atışları sonucu geçen Arjantin bu “geleneği” bozmadı, 1993 Amerika Kupası’nda da hem çeyrekfinali hem yarıfinali penaltı atışları sonucu geçti.
Final maçı Arjantin – Meksika arasında oynandı ve maçı 2 – 1 kazanan Arjantin şampiyon oldu. Arjantin’e şampiyonluğu getiren gollerin ikisini de bir önceki şampiyonanın gol kralı Gabriel Omar Batistuta attı.
■ 1994 FIFA COPA MUNDIAL
1994 yılındaki Dünya Kupası organizasyonu ABD’de düzenlendi.
1994 Dünya Kupası yine 24 ülke ile oynanacaktı. Bu ülkelerin 13’ü Avrupa kıtasından, 6’sı Amerika kıtasından, 3’ü Afrika kıtasından, 2’si de Asya kıtasından idi: Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Meksika, Kolombiya, Bolivya, Brezilya, Arjantin, İrlanda, Norveç, İsveç, Rusya, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan, İtalya, İsviçre, Almanya, Hollanda, Belçika, İspanya, Fas, Nijerya, Kamerun, Suudî Arabistan ve Güney Kore.
17 Haziran – 17 Temmuz 1994 tarihleri arasında ABD’de düzenlenen turnuvada, takımlar 4’erli halde 6 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi dört üçüncüden oluşan 16 takım bir üst tura yükselecek, 2. Tur’dan itibaren maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin D Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Bulgaristan, Yunanistan ve Nijerya’ya karşı mücadele edecekti.
Gruptaki ilk maçında Yunanistan ile oynayan Arjantin, maçı 4 – 0 kazanarak turnuvaya klas bir başlangıç yaptı. Maçın 3 golünü Gabriel Omar Batistuta (biri penaltıdan), 1’ini de takım kaptanı Diego Armando Maradona attı.
İkinci maçında rakip Nijerya idi ve Arjantin bu maçı da 2 – 1 kazandı. Arjantin’in her iki golünü de Claudio Paul Caniggia kaydetti.
Gruptaki son maçını Bulgaristan’a karşı oynayan Arjantin, bu maçı 2 – 0 kaybetti.
Böylece grup maçları sonunda her üçü de 2 maçını kazanıp 1 maçını kaybeden üç takımdan Nijerya + 4 averajla lider olurken, ikisinin de + 3 averajı olan Bulgaristan ve Arjantin arasındaki ikili averaja göre Bulgaristan ikinci, Arjantin üçüncü oldu. Fakat her üç takım da 2. Tur’a yükseldiler. Tarihinde ilk kez katıldığı bir dünya kupasında oynadığı tüm maçlarını kaybeden ve bir tane gol dahi atamayan Yunanistan turnuvaya veda etti.
Arjantin’in 2. Tur’daki rakibi Romanya idi ve Arjantin bu maçı 3 – 2 kaybederek turnuvaya veda etti. Maçta Arjantin’in gollerini Gabriel Omar Batistuta (penaltıdan) ve Abel Eduardo Balbo attılar.
Bu seferki Dünya Kupası serüveni Arjantin için erken sona ermişti.
■ 1995 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1995 yılındaki Copa América organizasyonu Uruguay’da düzenlendi.
Turnuvaya yine aynı 12 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Venezuela, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD).
Takımlar 4’erli halde 3 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi iki üçüncüden oluşan 8 takım çeyrekfinale yükselecekti. Çeyrekfinalden itibaren de maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin C Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Şili, Bolivya ve ABD’ye karşı mücadele edecekti.
Grubu lider tamamlayan ABD, ikinci Arjantin ve en iyi üçüncüler arasındaki Bolivya çeyrekfinale yükselirken, Şili turnuvaya veda etti.
Çeyrekfinalde Arjantin’in rakibi Brezilya idi. Normal süresi ve uzatmaları 2 – 2 berabere sona eren maçta penaltı atışları sonucu 4 – 2 galip gelen Brezilya yarıfinale yükseldi.
Final maçı Uruguay – Brezilya arasında oynandı ve normal süresi 1 – 1 biten maçın sonunda penaltı atışları sonucu 5 – 3 galip gelen Uruguay şampiyon oldu.
■ 1997 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1997 yılındaki Copa América organizasyonu Bolivya’da düzenlendi.
Turnuvaya yine 12 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Venezuela, Kosta Rika ve Meksika.
Takımlar 4’erli halde 3 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi iki üçüncüden oluşan 8 takım çeyrekfinale yükselecekti. Çeyrekfinalden itibaren de maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin A Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Paraguay, Şili ve Ekvador’a karşı mücadele edecekti.
Grubu lider tamamlayan Ekvador, ikinci Arjantin ve en iyi üçüncüler arasındaki Paraguay çeyrekfinale yükselirken, Şili turnuvaya veda etti.
Çeyrekfinalde Arjantin’in rakibi Peru idi ve maçı 2 – 1 kaybeden Arjantin turnuvaya veda etti.
Final maçı Brezilya – Bolivya arasında oynandı ve maçı 3 – 1 kazanan Brezilya şampiyon oldu.
■ 1998 FIFA COPA MUNDIAL
1998 yılındaki Dünya Kupası organizasyonu Fransa’da düzenlendi.
1998 Dünya Kupası bu sefer 32 ülke ile oynanacaktı. Bu ülkelerin 15’i Avrupa kıtasından, 8’i Amerika kıtasından, 5’i Afrika kıtasından, 4’ü de Asya kıtasından idi: Fransa, Belçika, Hollanda, İngiltere, İskoçya, İspanya, İtalya, Avusturya, Almanya, Danimarka, Norveç, Hırvatistan, Yugoslavya, Romanya, Bulgaristan, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Meksika, Jamaika, Kolombiya, Brezilya, Şili, Paraguay, Arjantin, Fas, Tunus, Nijerya, Kamerun, Güney Afrika Cumhuriyeti (GAC), Suudî Arabistan, İran, Güney Kore ve Japonya.
10 Haziran – 12 Temmuz 1998 tarihleri arasında Fransa’da düzenlenen turnuvada, takımlar 4’erli halde 8 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar bir üst tura yükselecek, 2. Tur’dan itibaren maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin H Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Hırvatistan, Jamaika ve Japonya’ya karşı mücadele edecekti. Bu üç takımdan ikisi, Jamaika ve Japonya, tarihlerinde ilk kez bir Dünya Kupası’nda boy gösteriyorlardı.
Gruptaki ilk maçını Japonya’ya karşı oynayan Arjantin, Gabriel Omar Batistuta’nın attığı golle sahadan 1 – 0 galip ayrıldı.
İkinci maçta rakip Jamaika idi ve Arjantin bu maçı da 5 – 0 kazandı. Gollerin üçü Gabriel Omar Batistuta (biri penaltıdan), ikisi de Ariel Arnaldo Ortega’dan.
Gruptaki son maçında Hırvatistan ile oynayan Arjantin, bu maçı da Mauricio Héctor Pineda’nın golüyle 1 – 0 kazanmayı başardı.
Böylece grupta oynadığı her üç maçı da kazanan, rakip kalelere 7 gol bırakırken kendi kalesinde tek gol dahi görmeyen Arjantin lider olarak üst tura çıktı. Grup ikincisi Hırvatistan da onu takip etti. Üçüncü Jamaika ve oynadığı tüm maçlarını kaybeden Japonya turnuvaya veda ettiler.
Arjantin’in 2. Tur’daki rakibi, tarihî ve siyasî düşmanı İngiltere idi. Maç 2 – 2 berabere bitti ve uzatmaya gidildi. Arjantin’in gollerini Gabriel Omar Batistuta (penaltıdan) ve Javier Adelmar Zanetti attı. Uzatma dakikalarında gol olmayınca maç penaltı atışlarına kaldı. Penaltı atışlarında 4 – 3 galip gelen Arjantin çeyrekfinale yükselen taraf oldu. Arjantin’den Sergio Ángel Berti, Juan Sebastián Verón, Marcelo Daniel Gallardo ve Roberto Fabián Ayala kullandıkları penaltıları gole çevirirlerken, Hernán Jorge Crespo penaltıyı kaçırdı.
Çeyrekfinalde Arjantin’in rakibi Hollanda idi ve Arjantin bu maçı 2 – 1 kaybederek turnuvaya veda etti. Maçta Arjantin’in tek golünü Claudio Javier López atarken, Ariel Arnaldo Ortega kırmızı kart gördü.
■ 1999 CONMEBOL COPA AMÉRICA
1999 yılındaki Copa América organizasyonu Paraguay’da düzenlendi.
Turnuvaya yine 12 takım katılmıştı ve bunlar şunlardı: Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Venezuela, Meksika ve Japonya.
Copa América tarihinde ilk kez şahid olunan bir uygulama olarak, turnuvaya Amerika kıtasından olmayan bir ülke, Asya ülkesi Japonya da iştirak etmişti.
Takımlar 4’erli halde 3 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar ile en iyi iki üçüncüden oluşan 8 takım çeyrekfinale yükselecekti. Çeyrekfinalden itibaren de maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin C Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Uruguay, Ekvador ve Kolombiya’ya karşı mücadele edecekti.
Grubu lider tamamlayan Kolombiya, ikinci Arjantin ve en iyi üçüncüler arasındaki Uruguay çeyrekfinale yükselirken, Ekvador turnuvaya veda etti.
Çeyrekfinalde Arjantin’in rakibi Brezilya idi ve maçı 2 – 1 kaybeden Arjantin turnuvaya veda etti.
Final maçı Brezilya – Uruguay arasında oynandı ve maçı 3 – 0 kazanan Brezilya şampiyon oldu.
■ 2001 CONMEBOL COPA AMÉRICA
2001 yılındaki ve “21. yüzyılın ilk Copa Américası” olan Copa América organizasyonu Kolombiya’da düzenlendi.
Arjantin güvenlik nedeniyle turnuvaya katılmadı.
■ 2002 FIFA COPA MUNDIAL
2002 yılındaki ve “21. yüzyılın ilk Dünya Kupası” olan Dünya Kupası organizasyonu ilk kez Asya kıtasında, Güney Kore ve Japonya’da düzenlendi.
2002 Dünya Kupası yine 32 ülke ile oynanacaktı. Bu ülkelerin 15’i Avrupa kıtasından, 8’i Amerika kıtasından, 5’i Afrika kıtasından, 4’ü de Asya kıtasından idi: Japonya, Güney Kore, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Suudî Arabistan, Tunus, Senegal, Nijerya, Kamerun, Güney Afrika Cumhuriyeti (GAC), Arjantin, Uruguay, Paraguay, Ekvador, Brezilya, Kosta Rika, Meksika, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İrlanda, İngiltere, İsveç, Danimarka, Polonya, Almanya, Belçika, Fransa, İspanya, Portekiz, İtalya, Slovenya, Hırvatistan, Türkiye ve Rusya.
31 Mayıs – 30 Haziran 2002 tarihleri arasında Güney Kore ve Japonya’da düzenlenen turnuvada, takımlar 4’erli halde 8 ayrı gruba ayrıldılar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar bir üst tura yükselecek, 2. Tur’dan itibaren maçlar tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanacaktı.
Arjantin F Grubu’nda yer alıyordu ve grupta Nijerya, İngiltere ve İsveç’e karşı mücadele edecekti.
Gruptaki ilk maçını Nijerya’ya karşı oynayan Arjantin, golcüsü Gabriel Omar Batistuta’nın ayağından bulduğu golle sahadan 1 – 0 galip ayrıldı.
İkinci maçta Arjantin’in rakibi İngiltere idi ve bu sefer Arjantin sahadan 1 – 0 yenik ayrıldı.
Gruptaki “ya tamam ya devam” maçında İsveç ile karşılaşan Arjantin, 1 – 1 berabere biten maçta rakibiyle yenişemedi ve turnuvaya daha ilk turda veda etti. Maçta Arjantin’in golünü Hernán Jorge Crespo attı.
Böylece grupta lider İsveç ve ikinci İngiltere 2. Tur’a yükselirlerken, üçüncü Arjantin ve sonuncu Nijerya kupaya veda ettiler.
– – – – –
(*) Arjantin millî futbol takımının tarihsel hikâyesine bir sonraki bölümde kaldığımız yerden devam edeceğiz.
sediyani@gmail.com
SEDİYANİ SEYAHATNAMESİ
CİLT 11
Arjantin Futbol Federasyonu (AFA) merkez binası
Buenos Aires, 23 Nisan 2019