Savaşa giden kadınlar, Vietnam’dan Viking topraklarına, Afrika ve Amerika kıtalarına kadar dünyanın dört bir yanındaki kültürlerde var oldular.
Antik Yunan mitolojisinde sadece kadınlardan oluşan bir ulus olarak nitelenen, Karadeniz’in kadın savaşçıları Amazonlar’ın gerçekten yaşayıp yaşamadığı bilim insanlarının kafasını uzun süredir kurcalıyor.
Modern tarihçiler, ilk kez M. Ö. 8. yy’da şair Homeros’un kayda geçirdiği Amazonlar’ın, efsaneden ibaret olduğunu varsayıyordu. Ancak 1990’larda arkeologlar, anlatıya konu olan İskit bölgesindeki savaşçı mezarlarında kadın iskeletleri bulmaya başladı. Amazon kadınlarıyla ilgili çalışmalarıyla tanınan, Stanford Üniversitesi’nden araştırma görevlisi Adrienne Mayor, buldukları iskeletlerden bazılarının, savaş yaraları olduğunu ve eski sanat eserlerinde Amazonlar’la resmedilen silahlarla gömüldüğünü belirtti. “The Amazons: Lives and Legends of Warrior Women Across the Ancient World” (Amazonlar: Antik Dünyada Savaşçı Kadınların Yaşamları ve Efsaneleri) isimli kitabın da yazarı olan Mayor, “Live Science”a verdiği röportajda şu ifadeleri kullandı: “Arkeoloji sayesinde bir zamanlar kurgu olduğu düşünülen Amazon mitlerinin efsanevî Amazonlar’ın muadillerine, yani bozkırın göçebe kadınlarına dair gerçek bilgiler içerdiğini artık biliyoruz.”
Mayor’ın 2015 yılında “Foreign Affairs” dergisinde aktardığına göre bu göçebe savaşçılar, at binme ve okçulukta ustalaşmış, İskitler diye bilinen halkın parçasıydı. Bu halk, M. Ö. 700’den M. S. 500’e kadar Karadeniz’den Çin’e uzanan Avrasya bozkırlarında geniş bir bölgede yaşamıştı. Ancak Yunan mitolojisinde bahsedilenin aksine İskit toplumları yalnızca kadınlardan oluşmuyordu. Fakat bu topluluklardaki kadınlar, erkeklerle aynı yaşam tarzına sahipti, bazıları avda ve savaşta erkeklerle birlikte yer alıyordu. Yunan sanatı ve edebiyatında Amazonlar hep cesur ve güzel; fakat silahlı ve tehlikeli olarak tasvir edilmişti. Zorlu bozkır topraklarında sürekli düşman tehdidi altında yaşayan küçük bir grupta herkesin savunmada ve baskınlarda görev alabileceğini söyleyen Mayor, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bozkırdaki kız çocuklarının ve kadınların erkek kardeşleri gibi ata binmeyi ve ok atmayı öğrendiğini bilmek heyecan verici.”
Mayor ayrıca, kazı çalışmalarını yürüttükleri İskit mezarlıklarında bulunan kadın savaşçıların yaşlarının 10 ve 45 arasında değiştiğini aktardı. “Epic Warrior Women” isimli bir belgesel dizisine de imza atan Mayor, “Şimdiye dek arkeologlar, atları ve silahlarıyla gömülmüş 300’den fazla kadın savaşçı tespit etti ve her yıl daha fazlası keşfediliyor” ifadelerini kullandı.
Öte yandan uzmanlara göre İskitler, kadınların savaşlara ve avlara katıldığı tek halk değildi. Mayor, “Antik Roma, Mısır, Kuzey Afrika, Arabistan, Mezopotamya, İran, Orta Asya, Hindistan ve Çin’de Amazon benzeri kadınlara dair heyecan verici hikâyeler var. Bazıları hayalî ama bazıları gerçeğe dayanıyor” dedi ve ekledi: “Savaşa giden kadınlar, Vietnam’dan Viking topraklarına, Afrika ve Amerika kıtalarına kadar dünyanın dört bir yanındaki kültürlerde var oldular.”
LIVE SCIENCE
7 ŞUBAT 2021
