Elazığ (Mezire) ilimizde tarihî Harput (Xarpıt) Kalesi’nde Urartu Kürt Uygarlığı’na ait 2800 yıllık açıkhava tapınak alanı bulundu.
Elazığ (Mezire) ilimizde tarihî Harput (Xarpıt) Kalesi’nde Urartu Kürt Uygarlığı’na ait 2800 yıllık açıkhava tapınak alanı bulundu. Harput Kalesi’nin güneybatı kısmında doğal kayaların oyulmasıyla yapılmış, oval ve düz bir alandan oluşan kurban kesim yeri, oturma yerleri, basamaklar, nişler ve çeşitli amaçlar için yapılmış farklı şekil ve büyüklüklerdeki oyukların yer aldığı açık hava tapınak alanının dînî törenlerde kullanıldığı düşünülüyor.
Elazığ Fırat Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Harput Kalesi Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç ve ekibi tarafından tespit edilen Urartu dönemi açık hava tapınak alanının kapsamlı bir çalışma ile ziyarete açılması hedefleniyor.
Aytaç, antik çağlardan bugüne birçok medeniyetin izlerini barından Harput Kalesi’ndeki arkeolojik çalışmalar ve araştırmalarla her döneme ait medeniyetlerin izlerini günyüzüne çıkarmaya çalıştıklarını belirtti. Son olarak başkentleri Van (Tuşba) civarı olan Urartular’ın, batı sınırında bulunan Harput Kalesi’nde tespit ettikleri açıkhava tapınak alanının tarihî ve kültürel açıdan büyük önem taşıdığını bildiren Aytaç, alanın 2800 yıllık olduğuna dikkati çekti. Urartular’ın batı sınırındaki Harput Kalesi’nde üç kutsal alanın tespit edildiğini, bunların en önemlisinin kalenin güneybatı tarafında bulunan kutsal alan olduğunu dile getiren Aytaç, şöyle konuştu: “Özellikle bu kutsal alana batıdan 30 basamakla kuzeye doğru yükselerek çıkılmaktadır. Basamaklardan çıktığımız en son noktada bir taht bölümü ve yanlarında bugün görülmeyen, kırılmış olan, üzerinde kabartmaların olduğu taş yükseltiler, rölyefler vardı. Ayrıca kuzeyinde ve güneyinde yine basamaklarla çıkılan oturma alanları yer alıyordu. En üst noktasında dîn görevlisi ayinleri yönetiyordu. Tepe noktasının hemen altında düz oval alanda ihtimaldir ki kurban kesimi gerçekleştiriliyordu ve diğer alt basamaklarda bu ayini, töreni izleyen insanlar yer alıyordu.” Aytaç, Urartular’ın batı sınırındaki bir kalede bu denli kapsamlı bir açıkhava tapınak alanının bulunmasının kaleye çok değer verdiklerinin bir göstergesi olduğuna işaret etti. Açıkhava tapınağının hem büyüklüğü hem de bazı spesifik yapılarıyla sıradan günlerde değil de önemli dînî günlerde kullanıldığını düşündüklerini aktaran İsmail Aytaç, şunları kaydetti: “Tahminimiz bu alanda Xaldi (Savaş Tanrısı) adına törenler yapılıyordu ancak Urartular’da çoktanrılı dîn olması itibarıyla alandaki farklı nişlere başka Tanrı ve Tanrıçalar’ın heykellerinin konulma ihtimali vardır. Günümüze ulaşmasa bile adak levhalarının da burada olma ihtimali bulunmaktadır. Dolayısıyla bizim Urartu yerleşiminin batı ucunda en önemli kutsal alanlardan birisi olarak Harput Kalesi’ni görüyoruz. Buranın tapınma alanı olma ihtimali daha önce ifade edilmişti ancak bu kadar önemli ve geniş ayrıntılarıyla tanıtılmamıştı. Açıkhava tapınak alanının UNESCO yedek listesinde olan Harput’un asil listeye alınmasında bir katkı ve değer sağlayacağını düşünmekteyiz.” Aytaç, alandaki araştırmalarının devam ettiğini ve diğer bölgelerdeki kutsal alanlarla kıyaslamalar yaparak daha net bilgilere ulaşma noktasına geldiklerini, bundan sonraki çalışma ve yayınlarında tapınakla ilgili daha ayrıntılı bilgi vereceklerini söyledi. Tespit edilen kutsal alanla Harput Kalesi’nin daha dikkat çekici hale geldiğini vurgulayan Aytaç, “Diğer illerde bulunan kutsal alanlarla kıyaslamalar yaptığımızda daha net bir bilgiye ulaşma noktasına geldik. Amacımız bu kutsal alanları, canlandırma ve illüstrasyon yaparak turizme kazandırmaktır. İnşallah bu yıl buranın gezilebilir hale gelmesi için çaba sarfediyoruz. Bunun için valiliğimiz, üniversitemiz, özel idaremiz, bakanlığımız ile işbirliği içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.
ANADOLU AJANSI, SEDİYANİ HABER
18 NİSAN 2021