Hindistan’da bir araştırma alanında kumtaşından yapılma devâsâ kavanozlar keşfedildi. Morg olarak kullanıldığı tahmin edilen bu tuhaf nesnelerin kimler tarafından yapıldığı ise henüz bilinmiyor.
Hindistan’da bir araştırma alanında kumtaşından yapılma devâsâ kavanozlar keşfedildi. Morg olarak kullanıldığı tahmin edilen bu tuhaf nesnelerin kimler tarafından yapıldığı ise henüz bilinmiyor.
Assam’da yapılan bu yeni keşifle, bir süredir gizemi çözülemeyen garip kumtaşı şekillerine yenileri eklendi. Arkeologlar, daha önce bazen görünürde ve bazen vahşî doğada gizlenmiş bir şekilde bulunan devâsâ kum taşlarından 65 tane daha keşfedildiğini bildirdi.
Daha önce Laos ve Endonezya’da da benzer yerler bulunmuştu. Ancak yeni keşifle birlikte Assam’daki bilinen megalitik kavanoz alanlarının toplam sayısı 11’e çıkmış oldu. M. Ö. 2000 – M. Ö. 1200 yıllarına ait olduğu düşünülen bu tuhaf şekillerin morg uygulamaları için kullanılmış olabileceğini ifade edilirken, onları yapanların kim olduğu ise bilinmiyor. Bu eski nesnelerden bazılarının uzun ve silindirik, bazılarının soğan gibi, bazılarının ise üst üste yığılmış iki koni şeklinde olduğu belirtiliyor. Kimi kısmen kimi de neredeyse tamamen gömülü olan bu yapıları kimin yaptığı veya hangi amaca hizmet ettikleri ise gizemini koruyor.
Assam’daki megalitik kavanoz sitelerinden altısı ilk olarak 1929’da Philip Mills ve John Henry Hutton tarafından resmen tanımlanmış, yedinci site ise Mills ve Hutton tarafından tanımlanan siteleri yeniden konumlandırma ve kataloglama çalışmalarının bir parçası olan 2016 – 17 seferine kadar keşfedilmemişti. Şimdiyse Hindistan’daki North Eastern Hill Üniversitesi’nden arkeolog Tilok Thakuria liderliğindeki 2020’de başlayan yeni bir çalışmayla daha önce bilinmeyen 4 yeni sit alanı daha keşfedildi. Daha önce bilinen yedi alana eklendiğinde, 300 km2’lik bir alanda çeşitli durumlarda toplam 797 kavanoz tespit edildi. Bu kavanozların ova manzaralı sırtlar, mahmuzlar ve tepeler üzerine kasıtlı olarak yerleştirilmiş gibi göründüğü ifade edildi. Bununla birlikte arkeologlar, herhangi bir alanın yakınında kavanozların yapıldığı kumtaşına ilişkin herhangi bir kaynak bulamadıklarını belirtti. Bu gizemli keşfe dair Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden arkeolog Nicholae Skopal, “Dev kavanozları kimin yaptığını veya nerede yaşadıklarını hâlâ bilmiyoruz. Her şey biraz gizemli” şeklinde kaydetti.
Öte yandan, Assam kavanozlarının da Laos’takiler gibi morg uygulamaları için kullanılmış olabileceği tahmin ediliyor. Mills ve Hutton, kavanozlardan birinin yakılmış kemik parçaları içerdiğini bildirmiş, 1930’larda Zemi Naga halkıyla yaşayan İngiliz antropolog Ursula Graham Bower’ın raporları ise Zemi kavanozlarının kayıp Siemi halkı tarafından cenaze amacıyla yapıldığına işaret etmişti. Konuya ilişkin olarak Skopal’ın “Kuzeydoğu Hindistan’daki mevcut etnik gruplar olan Naga halkının, yakılmış kalıntılar, boncuklar ve diğer maddî eserlerle dolu Assam kavanozlarını bulma hikâyeleri var” ifadelerini kullanması ise bu teorileri daha da güçlendiriyor.
Dahası, araştırma ekibinin yalnızca sınırlı bir alanda arama yapmış olduğu gözönüne alındığında, Assam’ın yoğun ormanlık alanlarında çok daha fazla kavanoz alanı olması muhtemel gibi duruyor. Araştırmacılar, insan yerleşimi genişledikçe Assam mirasını korumanın son derece kritik olduğunu belirtiyor. Konuyla ilgili olarak “Hindistan’da kavanozlarla ilişkili yaşayan herhangi bir etnik grup yokmuş gibi görünüyor, bu da kültürel mirasın korunmasının bir önemi olduğu anlamına geliyor” şeklinde konuşan Skopal, “Onları bulmamız ne kadar uzun sürerse, bu alanlara daha fazla ürün ekildiği ve ormanlar kesildiği için yok olma şansları da o kadar yüksek” diyerek sözlerini bağlıyor.
Daha fazla benzer alanın bulunması, sadece kavanozların ne işe yaradığının tespit edilmesi için değil, onları yapan gizemli insanların mirasının korunması için de büyük önem arzediyor.
AJANSLAR
2 NİSAN 2022
