Uluslararası ortak bir çalışmada görev alan gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi’nin merkezinde devâsâ bir karadeliğin ilk görüntüsünü ortaya çıkarmayı başardı.
Uluslararası ortak bir çalışmada görev alan gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi’nin merkezinde devâsâ bir karadeliğin ilk görüntüsünü ortaya çıkarmayı başardı.
Dünya çapında sekiz senkronize radyo teleskopundan oluşan “Event Horizon Teleskobu” (EHT)’nu yöneten uluslararası konsorsiyum, Samanyolu’nun göbeğindeki süper kütleli karadeliğin renklendirilmiş görüntüsünü ilk defa paylaştı. Ekibin proje müdürü Huib Jan Van Langevelde, Almanya’nın Garching kentinde düzenlenen basın toplantısında alkışlar eşliğinde, “Şimdi size galaksimizin merkezinde yer alan karadelik Yay A’nın resmini gösterebilirim” sunumunu yaptı.
Elde edilen sonuçlar nesnenin gerçekten bir karadelik olduğunu doğrularken, çoğu gökadanın merkezinde bulunduğu düşünülen bu tür dev nesnelerin doğaları hakkında önemli ipuçları sağladı. Avrupa Güney Gözlemevi’nden konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, “Gökbilimciler gökadamız Samanyolu’nun merkezindeki süper kütleli karadeliğin ilk görüntülerini paylaştı. Elde edilen sonuçlar nesnenin gerçekten bir karadelik olduğunu doğrularken, çoğu gökadanın merkezinde bulunduğu düşünülen bu tür dev nesnelerin doğaları hakkında önemli ipuçları sağladı” ifadelerini kullandı.
Karadelik tamamen karanlık olduğu için onu görebilmek teknik olarak mümkün değil ancak etrafında oluşan madde, çekim gücü ve yoğunluğu güçlü karadelik tarafından yutulmadan önce gözlemlenebildi.
Galaksimizdeki kara deliğin silüeti, Messier 87 Galaksisi’nin merkezinde bulunan M87 isimli karadelik ile önemli benzerlikler gösteriyor. Bununla birlikte Yay A’nın M87’den çok daha küçük ve daha hafif olduğu belirtiliyor. Ekip, M87’nin ilk görüntüsünü 2019 yılında paylaşmıştı. Avrupa Güney Gözlemevi açıklamasında, “Büyük kütleli nesnenin görüntüsü uzun süredir merak ediliyor. Sonuçlar bu nesnenin bir karadelik olduğunu gösterirken, bugün yayımlanan görüntüler de onun doğrudan ilk kanıtlarıdır” ifadelerine yer verdi.
Arizona Üniversitesi Astrofizik Profesörü Feryal Özel, Dünya’ya 27.000 ışıkyılı uzaklıktaki karadeliği “galaksinin merkezindeki nazik dev” olarak nitelendirdi. Özel, Samanyolu karadeliğinin, Yay ve Akrep takımyıldızlarının sınırına yakın olan “Sagittarius A” (Yay A) olarak adlandırıldığını ve Güneş’ten 4 milyon kat büyük olduğunu belirtti.
EHT’yle araştırma yapan gökbilimciler daha önce 2019’da, 53 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galaksinin karadeliğini görüntülemişti. Gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi de dahil olmak üzere neredeyse tüm galaksilerin merkezinde, ışık ve maddenin kaçamadığı bu dev karadeliklerin bulunduğuna inanıyor.
EUROPEAN SOUTHERN OBSERVATORY (ESO)
12 MAYIS 2022