Bartın’ın Amasra ilçesinde Amastris antik kentinde yürütülen kurtarma kazılarında Antik Mısır Uygarlığı’na ait daha önce benzeri görülmemiş bir amulet bulundu.
Bartın’ın Amasra ilçesinde Amastris antik kentinde yürütülen kurtarma kazılarında Antik Mısır Uygarlığı’na ait daha önce benzeri görülmemiş bir amulet bulundu. Piramidal şekilli amuletin (tılsımlı damga mühür) taban kısmında, Mısır ve Fenike Tarım ve Bereket Tanrısı Bes’in figürü yer alıyor.
Amasra’da Millî Eğitim Bakanlığı’na 2014’te bağışlanan ve okul inşaatı için temel kazılarına başlanan alanda 2017’de Roma dönemine ait olduğu değerlendirilen bazı kalıntılara ulaşılmış, inşaat çalışmaları durdurularak haziran ayında Amasra Müze Müdürlüğü başkanlığı ve Bartın Üniversitesi’nin bilimsel danışmanlığında başlatılan arkeolojik kurtarma kazılarına başlanmıştı.
Piramidal damga mühür formundaki amulet, 2 cm2 ve piramit şeklinde 0, 9 cm yüksekliğe sahip. Amulette, aşağı uzanmış sağ elde tutulan kılıç ve iki kanat ile harf karakterleri gibi çeşitli işaretler bulunuyor. Amuletin taban kısmı kare, üst kısmı piramidal formda ve obsidyen taşından yapılmış.
Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, amuletin 2. yy’a tarihlenen ve mermerden inşâ edilen bir Roma yapısında ele geçirilen ilk ünik eser olduğunu söyledi. Çam şu bilgileri paylaştı: “Eserin taban kısmında, kazıma çizgilerle betimlenmiş Mısır Dîni’nden tanıdığımız Tanrı Bes’in betimlendiği bir figürün yer aldığını görüyoruz. Eserin üst kısmındaysa demotik olarak isimlendirilen Eski Mısır Dîni’ndeki harf karakterleriyle tılsımlı sözlerin yer aldığını görüyoruz. Eserin üzerindeki harf karakterleri de muhtemelen bu temsil ettiği korunma anlamını işaret etmekte. Bir nevi tılsımlı nesne olarak, döneminde bir kişinin üzerinde taşıdığı, kötülüklerden, hastalıklardan korunmak veya hangi anlamda korunmak istiyorsa o anlamda üzerinde taşıdığı bir nesne olarak tanımlayabiliriz. Anadolu’da, kazılar sırasında Roma tabakasında bulunmuş tek örnek olduğunu söyleyebiliriz.” Çam, eserin bulunmasının arkeologlar açısından önemli ve heyecanlandıran bir gelişme olduğunu belirterek, “Bu mührün hangi anlamı taşıdığını ve üzerinde taşıyan kişinin bir rahip mi dîn görevlisi mi olduğunu veya bir kişinin sağlık ve güvenlik amacıyla mı taşıdığını araştıracağız. Belki de lejyonda (Roma askerî birlik) görevli bir askerin doğudaki görevi sırasında buraya getirip getirmediğini ortaya çıkaracağız” diye konuştu.
ARKEOLOJİK HABER
9 KASIM 2022
