Güneydoğu Asya’daki ormanların altında kayıp kıta “Argoland”ın kalıntıları bulundu.
Hollandalı bilim insanları, Güneydoğu Asya’daki ormanların altında kayıp kıta “Argoland”ın kalıntılarını buldular.
Hakemli bilimsel dergi “Gondwana Research”ta yayımlanan araştırmada Hollanda’daki Utrecht Üniversitesi’nden yerbilimciler Douwe van Hinsbergen ve Eldert Advokaat, “Argoland” adını verdikleri kayıp kıtayı yeniden modelleme yöntemiyle inşâ etti.
Yerbilimciler, yaklaşık 155 milyon yıl önce 5000 km uzunluğunda bir kıta parçasının Batı Avustralya’dan kopup sürüklendiğini uzun zamandır biliyordu. Bilim insanlarına göre bunun kanıtı, Kuzeybatı Avustralya açıklarındaki okyanusun derinliklerinde, Argo Abisal Ovası olarak bilinen havzanın bıraktığı boşluktu. Araştırmada, buradaki deniz tabanının yapısı, Argoland’ın kıtanın kuzeybatısına doğru sürüklendiği ve Güneydoğu Asya adalarının bulunduğu yerde sona erdiğine işaret edildi.
Araştırmacılar, Güneydoğu Asya adalarının altına saklanmış sağlam bir kıta bulmayı bekliyordu ancak sadece küçük parçalar keşfetti. Öte yandan bu kalıntılar, Argoland’ın bilinenden çok daha önce sürüklenmeye başladığını gösterdi.
Araştırmacılar Sumatra, Borneo ve Andaman Adaları da dahil olmak üzere çeşitli adalardaki yeniden inşâ modeli ve saha çalışması verilerini kullanarak ilginç sonuçlara ulaştılar. Bilim insanlarının “Argopelago” adını verdikleri bu yapının aslında hiçbir zaman tek bir birleşik toprak parçası olmadığı ortaya çıktı. Araştırmacılara göre Argoland, bundan 300 milyon yıl önce parçalanmaya başlayarak battı. Avustralya ve Güneydoğu Asya bölgesinde kıtaların parçalanma sürecinde ufak plakalara bölünerek ayrılması, bölgenin geçmişini keşfedebilmeyi zorlaştırıyor.
Araştırma için yüzmilyonlarca yıl öncesindeki levha hareketlerini yeniden canlandırmalarına olanak sağlayan bir yazılım kullandı. Çalışmada aynı zamanda, Argoland’ın parçalanmasının yaklaşık 215 milyon yıl önce hız kazandığı görüldü. Bu bulgu, kıtanın neden birçok parçaya bölündüğüne de ışık tuttu. “Güneydoğu Asya’daki durum, kıtaların düzgün bir şekilde ikiye ayrıldığı Afrika ve Güney Amerika’dan çok farklı” diyen Eldert Advokaat, “Argoland farklı parçalara bölündü. Araştırmamız da bu yüzden uzun sürdü. Yapbozu biraraya getirmek için 7 yıl harcadık” ifadelerini kullandı.
Kayıp kıtaların nasıl kaybolduğunu bilmenin önemine işaret eden Douwe van Hinsbergen, “Biyoçeşitliliğin, iklimin değişimi gibi süreçleri anlamamız veya hammadde bulmamız açısından hayatî önem taşıyor” dedi.
GONDWANA RESEARCH, PHYS
23 EKİM 2023
