Batman (Élîh) ilimizin Hasankeyf (Hesenkehf) ilçesinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmalarında, Roma dönemine ait 1600 yıllık askerî yapı kalıntısı ortaya çıkarıldı.
Batman (Élîh) ilimizin Hasankeyf (Hesenkehf) ilçesinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmalarında, Roma dönemine ait 1600 yıllık askerî yapı kalıntısı ortaya çıkarıldı.
İnsanlık tarihinin en eski yerleşim yerlerinden biri olan Hasankeyf ilçesindeki Hasankeyf Kalesi’nde Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekai Erdal’ın başkanlığında yürütülen arkeolojik kazılar sürüyor. İlk olarak 1984’te başlayan arkeolojik kazılarda bugüne kadar Asurlular, Sasanîler, Bizanslılar, Dört Halife Dönemi, Emevîler, Abbasîler, Hemdanîler, Mervanîler, Artuklular, Eyyubîler, İlhanlılar ve Osmanlı dönemine ait çeşitli kültür varlıkları günyüzüne çıkarıldı.
Tespit edilen buluntular arasında Demir Çağı’na ait pişmiş topraktan at figürü, Artuklular döneminden kalma “köpek ısırması ile akrep ve yılan sokmasına karşı şifa tası”, yine aynı döneme ait alçıdan insan yüzü kabartması, 13. – 14. yy’dan kalma renkli ve bitkisel bezemeli alçı parçaları yer alıyor. Ayrıca uzun bir sürece ilişkin kulplu ve çivili tabutlarla gömülmüş Müslüman mezarlarına ulaşıldı.
Geçen yıl ilk kez sağlık alanında kullanılan, üzerinde tılsım, mühür ve âyetlerin olduğu şifa tası ile akik ve kemikten iki zihgire (okçu yüzüğü) ulaşılan kalede bu yıl da arkeolojik kazılar uzman bir ekip tarafından sürdürülüyor. Ekiplerin titizlikle yürüttüğü çalışmalarda Roma İmparatoru II. Flavius Iulius Constantius dönemine ait olduğu belirlenen 1600 yıllık askerî yapının kalıntılarına ulaşıldı.
Kazı başkanı Doç. Dr. Zekai Erdal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü desteği ve himayesinde 2024 yılı kazı çalışmalarının Temmuz ayı itibariyle başladığını söyledi. Kazılarda bugüne kadar birçok yapı ve malzemelere ulaşıldığını ifade eden Erdal, “Aslında şöyle bir müjde verebiliriz: Tarih kaynaklarında Hasankeyf’te Geç Roma dönemine ait bir askerî yapı ve kaleden bahsedilmektedir. Ancak yapılan araştırmalarda bu Geç Roma dönemine ait yapının herhangi bir izine rastlanılmamıştı. Bu sadece arşiv kayıtlarına geçen bir bilgiydi. 2024 yılı itibarıyla arşiv kayıtlarında II. Constantius döneminde inşâ edildiği söylenen ve 4. yy’a tarihlenen bir yapı kalıntısı ortaya çıktı” dedi. Yapı kalıntısının temel özelliklerine değinen Erdal, Roma döneminde görülen İsodom duvar tekniğinde inşâ edildiğini, derz aralığının çok ince olduğunu belirtti. Zekai Erdal, şunları söyledi: “Gerek taşların boyutları gerekse büyük saray ve diğer yapılarla olan inşâ teknikleri ve taş ölçüleri karşılaştırıldığında, Roma dönemi mimarisi üzerine çalışan hocalarımızla yaptığımız fikir alışverişi sonucu, bulduğumuz yapı kalıntısının 2. Constantius dönemine ait olduğu söylenen askerî yapının bir parçası olduğu kazılar sonucu ortaya çıkarılmıştır.” II. Constantius’un 4. yy’da yaşayan Doğu Roma imparatoru olduğunu dile getiren Erdal, bulunan yapının ise yaklaşık 1600 yıllık olduğunu kaydetti. Erdal, yapının içinde ve dışında o döneme ait seramik kalıntılara da ulaştıklarını anlatarak, “Buradaki duvar kalıntısının izini sürerek aslında Geç Roma dönemi ve sonrasındaki bölgede egemen olan Emevî, Abbasî, Mervanî ve Hemdanî gibi Artuklu öncesindeki devletlere ait yapı kalıntılarını da bulmayı umut ediyoruz” diye konuştu.
ANADOLU AJANSI
8 EKİM 2024
