Fas’ın Kax Kux bölgesinde M. Ö. 2200 – M. Ö. 600 yılları arasına tarihlenen Bronz Çağı’na ait ilk yerleşim alanı keşfedildi.
Fas’ın Kax Kux bölgesinde M. Ö. 2200 – M. Ö. 600 yılları arasına tarihlenen Bronz Çağı’na ait ilk yerleşim alanı keşfedildi.
Bulunan köy, Mağrîb (Kuzey Afrika) tarihini yeniden şekillendiriyor. Bu keşif, Fenikeliler’den önceki erken yerleşim, tarım ve kültürel etkileşimlerin varlığını kanıtlıyor.
Bronz Çağı yerleşimlerinin çoğu Avrupa topraklarında belgelenmişti. Coğrafî yakınlıklarına rağmen, Mağrîb uzun süre bu tarihsel anlatılardan dışlanmış ve Fenikeliler’in M. Ö. 800 civarında gelmesine kadar “boş topraklar” olarak yanlış bir şekilde tanımlanmıştı.
İspanya – Katalonya’daki Barcelona Üniversitesi Coğrafya ve Tarih Fakültesi’nden doktora öğrencisi ve Antik Çağ ve Protohistorik Arkeoloji Araştırma Grubu üyesi olan Hamza Benattia Melgarejo’nun liderliğindeki bir araştırma ekibi, Afrika ve Akdeniz tarihindeki büyük bir öneme sahip bu bölgedeki ilk Bronz Çağı yerleşimini, Fenikeliler dönemi öncesine ait olarak keşfetti. “Antiquity” dergisinde yayımlanan bulgulara göre, Kax Kux’ta yapılan kazılar, M. Ö. 2200 – M. Ö. 600 yılları arasında insan yerleşimi izleri ortaya koyuyor. Bu, Mısır dışında Akdeniz Afrikası’nda bu döneme ait bilinen en eski yerleşim alanı.
Uluslararası bir araştırma ekibi, Kax Kux’un prehistorik yerleşimini inceliyor. Alan Lau Nehri yakınlarında, günümüz sahilinden 10 km mesafede ve Cebelitarık (Gibraltar) Boğazı’na 30 km güneydoğusunda yer alan yaklaşık bir hektarlık bir alanı kapsıyor.
İlk yerleşim aşaması M. Ö. 2200 – M. Ö. 2000’i kapsıyor. Bu dönemde, Bronz Çağı’ndan İberya Yarımadası’na geçişi gösteren ilk yerleşik yaşam izleri bulundu. İkinci yerleşim aşaması ise M. Ö. 1300 – M. Ö. 900. Tarım toplumu kurularak, Fenikeliler’den önceki yerleşik yaşamın kesin kanıtları ortaya çıktı. Ahşap kerpiç binalar, kaya içine oyulmuş silolar ve tarımsal faaliyetleri gösteren buluntular da keşfedildi. Üçüncü yerleşim aşaması M. Ö. 800 – M. Ö. 600. Bu dönemde Doğu Akdeniz’den gelen kültürel yeniliklerle birlikte, yerel ve yabancı pratiklerin karışımı gözlemlendi. Bu, topluluğun Akdeniz değişim ağlarına aktif bir şekilde katıldığını gösteriyor.
ANTIQUITY, PHYS, ARCHAEOLOGY MAGAZINE, ARCHAEOLOGY NEWS, KURDİSTAN 24
22 MART 2025
